Bagaimana Guru Mencukupi Akan Mengurangkan Beban Tugas Guru

Dalam konteks pendidikan, salah satu cabaran paling konsisten yang dihadapi sekolah-sekolah di Malaysia ialah isu kekurangan guru. Ia bukan sekadar statistik, tetapi satu realiti yang memberi kesan langsung kepada kesejahteraan guru, kualiti pengajaran, dan pengurusan sekolah secara keseluruhan. Maka, usaha memastikan bilangan guru mencukupi dalam setiap sekolah merupakan langkah paling asas tetapi amat penting untuk mengurangkan beban tugas guru secara menyeluruh.

Berikut adalah bagaimana bilangan guru yang mencukupi dapat meringankan beban tugas secara sistemik:

Apabila berlaku kekurangan guru, guru sedia ada terpaksa mengambil lebih banyak waktu mengajar – kadangkala merentas opsyen atau subjek luar bidang. Keadaan ini bukan sahaja melelahkan, malah memberi kesan kepada kualiti PdP kerana guru tidak sempat membuat persediaan rapi. Bila guru mencukupi, setiap guru dapat menumpukan kepada subjek dan bidang kepakaran masing-masing, sekaligus mengelakkan keletihan melampau.

Dalam keadaan guru tidak mencukupi, seorang guru boleh menjadi guru kelas, mengajar enam subjek, menjadi setiausaha panitia, jurulatih bola jaring, pengurus lawatan, dan guru bertugas minggu. Keadaan ini menjejaskan keseimbangan kerja dan rehat. Bila bilangan guru cukup, agihan tugas dapat dilakukan secara lebih adil dan lestari. Guru juga boleh melaksanakan tanggungjawab dengan lebih fokus dan berkualiti.

Beban tugas berlebihan secara langsung memberi kesan kepada kesihatan mental dan emosi guru. Kajian seperti yang dilaporkan oleh UNESCO dan Education International menunjukkan bahawa kekurangan tenaga kerja di sekolah merupakan antara punca utama burnout dalam kalangan guru. Apabila bilangan guru mencukupi, tekanan kerja menurun, motivasi meningkat, dan kesejahteraan keseluruhan warga sekolah menjadi lebih stabil.

Bila beban pentadbiran berkurang dan waktu mengajar lebih seimbang, guru boleh memberi lebih masa kepada aktiviti bimbingan, pemulihan murid, dan penambahbaikan pedagogi. Ini penting untuk pelaksanaan pendekatan seperti Pentaksiran Bilik Darjah (PBD), pembelajaran berbeza (differentiated instruction), dan pendekatan berpusatkan murid.

Apabila bilangan guru cukup, Guru Besar dan Pengetua tidak perlu “menampal jadual” setiap hari kerana kekosongan guru. Ini memberi ruang kepada kepimpinan sekolah untuk fokus kepada pemantauan PdP, pelaksanaan intervensi akademik, dan pembangunan profesional guru.

Guru yang mencukupi bukan sekadar soal angka, tetapi soal keadilan kerja, kualiti pendidikan dan maruah profesion keguruan. Ia adalah asas kepada mana-mana sistem pendidikan yang mahu bergerak ke hadapan dengan lestari dan manusiawi. Dalam reformasi pendidikan hari ini, memastikan setiap bilik darjah ada guru yang cukup, kompeten, dan tidak terbeban, adalah satu langkah strategik yang sangat mendesak—dan tidak boleh lagi dipandang remeh.

Read More

Langkah meringkaskan RPH: Langkah Kecil, Impak Besar kepada Kesejahteraan Guru

Dalam keributan pelbagai isu pendidikan yang sering menjadi tumpuan masyarakat—daripada kurikulum yang kompleks, beban tugasan guru hingga kepada tekanan peperiksaan—satu perubahan kecil yang dilaksanakan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia sejak 2023 telah membawa kesan besar kepada kesejahteraan warga pendidik. Perubahan itu ialah penyederhanaan format Rancangan Pengajaran Harian (RPH), yang kini hanya menekankan tiga elemen utama: Objektif, Aktiviti Pembelajaran, dan Refleksi.

Walaupun tampak kecil pada permukaan, inisiatif ini sebenarnya menandakan anjakan paradigma dalam memahami tugas seorang guru—daripada sekadar memenuhi tuntutan dokumentasi kepada fokus sebenar: mendidik dengan berkesan dan manusiawi.

1. Objektif yang Jelas, Fokus yang Tajam

Dengan memberi keutamaan kepada rumusan objektif yang ringkas, guru kini boleh merancang pengajaran berasaskan keperluan murid dan hasil pembelajaran yang sebenar. Ini selari dengan pendekatan “essential learning” dalam reformasi kurikulum, di mana tumpuan diberikan kepada penguasaan kemahiran asas dan konsep penting—bukan lagi mengejar habisnya silibus semata-mata.

Objektif yang dirumus dengan jelas bukan sahaja memandu guru, tetapi juga membantu murid memahami arah pembelajaran mereka sendiri, sekaligus memupuk pemilikan terhadap ilmu.

2. Aktiviti Pembelajaran: Kreativiti Diutamakan, Beban Dikurangkan

Dalam format terdahulu, guru dibebani dengan penulisan aktiviti yang terperinci sehingga menjadi kerja dokumentasi yang melelahkan. Kini, dengan memberi ruang kepada penerangan ringkas aktiviti utama, guru boleh lebih fokus merancang kaedah yang menarik, bersifat interaktif dan berpusatkan murid.

Kebebasan ini juga membuka ruang untuk pendekatan pedagogi inovatif seperti pembelajaran berasaskan projek (PBL), inkuiri, kolaboratif dan gamifikasi. Guru diberi kepercayaan untuk menyesuaikan kaedah mengikut konteks bilik darjah mereka—satu bentuk autonomi profesional yang sekian lama dituntut.

3. Refleksi: Membangun Amalan Reflektif, Bukan Sekadar Melapor

Unsur refleksi dalam RPH membawa nilai penting kepada pembangunan profesionalisme guru. Refleksi bukan sekadar catatan ringkas, tetapi cerminan terhadap pencapaian pembelajaran murid, keberkesanan strategi pengajaran, serta ruang penambahbaikan.

Ini selari dengan prinsip pedagogi moden yang menekankan reflective practice sebagai asas kemajuan kerjaya. Apabila guru diberi ruang untuk merenung semula apa yang berlaku di dalam bilik darjah, mereka menjadi lebih sedar terhadap kekuatan, cabaran dan peluang peningkatan diri.

Kesimpulan: Perubahan Kecil, Bebas Tekanan Besar

Penyederhanaan RPH kepada tiga elemen utama bukanlah soal mempermudah kerja guru secara sambil lewa, tetapi satu bentuk pengiktirafan kepada profesionalisme mereka. Ia menghantar mesej jelas bahawa guru bukan kerani dokumen, tetapi pendidik yang perlu diberi ruang untuk berfikir, merancang, mencuba, dan berkembang.

Dalam dunia pendidikan yang sering menuntut pelbagai perkara serentak, kadang-kadang perubahan yang kecil tetapi tepat boleh membawa kesan yang jauh lebih besar—khususnya kepada kesejahteraan, motivasi, dan keberkesanan seorang guru di bilik darjah.

Dan dalam reformasi pendidikan hari ini, inilah antara langkah berani yang perlu disambut sebagai tanda kita benar-benar menghormati profesion keguruan.

Read More